Sự kiện sáp nhập giữa hai địa phương năng động của vùng Đông Bắc – Hải Phòng và Hải Dương – không chỉ mở rộng quy mô địa lý và dân số, mà còn đánh dấu bước chuyển mình chiến lược để hình thành một siêu đô thị ven biển mới, hướng tới trở thành thành phố toàn cầu về công nghiệp, sáng tạo và du lịch của châu Á.
Với nền tảng vững chắc từ hệ thống cảng biển quốc tế Lạch Huyện, các khu công nghiệp quy mô lớn, đa quốc gia, cùng hệ sinh thái du lịch biển – đảo đặc sắc như Vịnh Lan Hạ, Cát Bà, Hải Phòng – Hải Dương mở rộng đang hội tụ đủ điều kiện để trở thành điểm đến chiến lược của dòng vốn đầu tư toàn cầu.
Không chỉ là công xưởng thông minh của châu Á, thành phố mới còn hướng tới phát triển các ngành dịch vụ chất lượng cao, đô thị thông minh, giáo dục – y tế quốc tế và các trung tâm sáng tạo công nghệ. Với lợi thế dân số trẻ, năng động, liên kết vùng mạnh mẽ và tầm nhìn quy hoạch dài hạn, Hải Phòng – Hải Dương mở rộng sẽ là hạt nhân tăng trưởng mới cho toàn bộ vành đai kinh tế phía Bắc Việt Nam.
TÌNH HÌNH HAI TỈNH TRƯỚC SÁP NHẬP
1. Tình hình kinh tế trước sáp nhập:
Hải Phòng, với vị thế là thành phố cảng lớn nhất miền Bắc, có GRDP năm 2023 đạt khoảng 346.000 tỷ đồng, vượt xa Hải Dương với 149.000 tỷ đồng. Thu ngân sách nhà nước của Hải Phòng đạt 96.000 tỷ đồng, gấp hơn 3 lần Hải Dương (30.000 tỷ đồng). Hải Phòng cũng thu hút vốn FDI mạnh mẽ với 3,5 tỷ USD lũy kế, trong khi Hải Dương đạt khoảng 1,8 tỷ USD. Những con số này cho thấy Hải Phòng là đầu tàu kinh tế, với thế mạnh công nghiệp, logistics và dịch vụ cảng biển, trong khi Hải Dương đóng vai trò bổ trợ với các ngành công nghiệp nhẹ và sản xuất chế biến.
2. Tình hình xã hội trước sáp nhập
Hải Phòng có dân số khoảng 2,1 triệu người, mật độ 1.340 người/km², trong khi Hải Dương là 1,9 triệu người, mật độ 1.150 người/km². Tỷ lệ đô thị hóa tại Hải Phòng đạt 46%, cao hơn Hải Dương với 38%. Về lao động, Hải Phòng có 1,2 triệu lao động trên 15 tuổi, Hải Dương khoảng 1,1 triệu, nhưng cả hai tỉnh đều có tỷ lệ lao động được đào tạo còn thấp (khoảng 25-30%). Điều này đặt ra thách thức: để phát triển một siêu đô thị vệ tinh thông minh, cả hai cần đầu tư mạnh vào đào tạo nhân lực, đặc biệt là kỹ năng công nghệ cao và dịch vụ.
3. Tình hình KCN/ CCN trước sáp nhập
Trước sáp nhập, Hải Phòng vượt trội với 12 KCN (5.028,81 ha) và lợi thế cảng biển quốc tế (130 triệu tấn hàng hóa/năm), dẫn dắt về công nghiệp – logistics, trong khi Hải Dương có 10 KCN (2.565,58 ha) và 40 CCN (1.239,37 ha), nổi bật ở công nghiệp phụ trợ và số lượng CCN – đây là nền tảng để định hình siêu đô thị vệ tinh thông minh, nhưng cả hai cần đầu tư hạ tầng đồng bộ, công nghệ 4.0 và công trình xanh để phát triển bền vững.
4. Hạ tầng giao thông của Hải Phòng - Hải Dương trước sáp nhập
Tình hình Kinh tế - Xã hội TP. Hải Phòng 2024 ( Trước sáp nhập)
1. Hải Phòng duy trì vai trò đầu tàu công nghiệp và logistics vùng Bắc Bộ
- Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu cả nước, là động lực tăng trưởng cốt lõi nhờ hạ tầng cảng biển và khu công nghiệp quy mô lớn.
- Hải Phòng tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm logistics cửa ngõ phía Bắc.
2. Môi trường đầu tư hấp dẫn, thu hút FDI mạnh mẽ
- Thành phố xếp thứ 2 toàn quốc về thu hút FDI năm 2024, cho thấy sức hấp dẫn ổn định đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước.
3. Kinh tế tăng trưởng mạnh, đóng góp lớn vào ngân sách
- GRDP Hải Phòng năm 2024 tăng mạnh, xếp thứ 4 toàn quốc, cho thấy tốc độ phát triển kinh tế ổn định.
- Tổng thu ngân sách nhà nước xếp top 3 cả nước, là một trong những địa phương có đóng góp ngân sách lớn nhất.
4. Hạ tầng và đô thị được nâng cấp quy mô vùng
- Nhiều thay đổi về hành chính: huyện Thủy Nguyên trở thành thành phố Thủy Nguyên, huyện An Dương trở thành quận mới.
- Tổ chức chính quyền đô thị mới, thí điểm các chính sách đặc thù, thúc đẩy quản trị hiện đại và tự chủ.
- Hạ tầng giao thông tiếp tục mở rộng với dự án tiêu biểu như khởi công cầu Nguyễn Trãi.
5. Tính sẵn sàng cao cho mô hình thành phố mở rộng sau sáp nhập
- Hải Phòng có sự chuẩn bị tốt về thể chế, hạ tầng, thu hút đầu tư, và không gian phát triển mới (như khu kinh tế phía Nam), sẵn sàng mở rộng quy mô theo định hướng vùng đô thị – công nghiệp – logistics cấp quốc gia.
Tăng trưởng kinh tế Hải Dương (2010–2020)
1. Tăng trưởng GRDP ấn tượng, gấp 3,3 lần sau 10 năm
Trong vòng một thập kỷ, tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của Hải Dương đã tăng trưởng gấp 3,3 lần, từ 39.550 tỷ đồng (2010) lên tới 131.121 tỷ đồng (2020) theo giá hiện hành. Đây là mức tăng trưởng đáng ghi nhận, phản ánh sự bứt phá trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đặc biệt là công nghiệp – xây dựng và dịch vụ.
2. Tốc độ tăng trưởng ổn định: trung bình 7,8%/năm
Tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân giai đoạn 2011–2020 đạt +7,8%/năm, vượt mặt nhiều tỉnh lân cận như Hưng Yên (7,9%), Thái Bình (7,7%) và tương đương với các tỉnh có công nghiệp mạnh như Ninh Bình (7,9%).
3. Đứng thứ 5 toàn vùng Đồng bằng sông Hồng về quy mô GRDP (2020)
Năm 2020, Hải Dương đạt 131.000 tỷ đồng GRDP, đứng thứ 5/11 tỉnh thành trong vùng Đồng bằng sông Hồng (sau Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Bắc Ninh), chiếm 5,5% tổng GRDP vùng – cho thấy vị thế ngày càng rõ nét trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
4. Đà tăng trưởng cao là nền tảng thuận lợi để bứt phá hậu sáp nhập
Với nền tảng kinh tế ổn định và xu hướng tăng trưởng tốt, Hải Dương được đánh giá có khả năng bứt phá mạnh hơn trong giai đoạn 2025–2035, đặc biệt nếu tận dụng tốt các hành lang giao thông liên vùng, chính sách đầu tư công, và mô hình liên kết vùng.
TÌNH HÌNH HAI TỈNH SAU SÁP NHẬP
1. Tình hình kinh tế sau sáp nhập
Sau sáp nhập, Hải Phòng – Hải Dương đạt GRDP năm 2024 khoảng 495.000 tỷ đồng, tổng hợp sức mạnh kinh tế với thu ngân sách nhà nước 126.000 tỷ đồng và vốn FDI lũy kế 5,3 tỷ USD, trở thành trung tâm kinh tế lớn nhờ cảng biển Hải Phòng (130 triệu tấn hàng hóa/năm) và tổng mức bán lẻ hàng hóa – dịch vụ đạt 220.000 tỷ đồng; đây là nền tảng để phát triển bất động sản công nghiệp, logistics hiện đại và dịch vụ, định hình một siêu đô thị vệ tinh thông minh, nhưng cần chiến lược cân bằng phát triển và đầu tư hạ tầng đồng bộ.
2. Tình hình xã hội sau sáp nhập
Sau sáp nhập, Hải Phòng – Hải Dương có dân số khoảng 4 triệu người, mật độ trung bình 1.250 người/km², với 2,3 triệu lao động trên 15 tuổi, tạo nguồn nhân lực dồi dào để phát triển công nghiệp, logistics và dịch vụ cho một siêu đô thị vệ tinh thông minh; tỷ lệ đô thị hóa đạt 42% (tăng nhẹ nhờ Hải Phòng), nhưng cần đẩy mạnh đào tạo lao động chất lượng cao và đầu tư hạ tầng đô thị đồng bộ để nâng cao chất lượng sống, giảm áp lực từ mật độ dân số cao.
3. Tình hình KCN/ CCN sau sáp nhập
Sau sáp nhập, Hải Phòng – Hải Dương nổi lên như một cực tăng trưởng công nghiệp mạnh mẽ, với tổng số 22 KCN và 64 CCN đang hoạt động. Quy mô quy hoạch giai đoạn 2021–2030 cũng rất ấn tượng, với hơn 11.700 ha KCN và gần 3.900 ha CCN, xếp hạng cao trong cả nước. Việc kết hợp lợi thế về quy mô (Hải Dương) và chiến lược phát triển công nghiệp hiện đại (Hải Phòng) hứa hẹn tạo ra một vùng động lực công nghiệp mới tại vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.
E. Hạ tầng giao thông của Hải Phòng - Hải Dương trước sáp nhập
TỔNG KẾT HẢI PHÒNG - HẢI DƯƠNG SAU SÁP NHẬP - CƠ HỘI TRỞ THÀNH THÀNH PHỐ LỚN THỨ 3 CỦA VIỆT NAM
- QUY HOẠCH HẢI PHÒNG - HẢI DƯƠNG TRƯỚC SÁP NHẬP
-
Quy hoạch chung Vùng đồng bằng sông Hồng và vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc
-
Quy hoạch Hải Phòng - theo báo cáo thuyết minh quy hoạch giai đoạn 2021 - 2020 tầm nhìn 2050
Ngày 30/3/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 323/QĐ-TTg phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Hải Phòng đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2050.
Với mục tiêu trọng tâm, phát triển thành phố Hải Phòng trở thành cực tăng trưởng quan trọng của đất nước, cửa ngõ hướng ra biển Đông trên vịnh Bắc Bộ; phấn đấu đến năm 2045 – 2050, Hải Phòng trở thành thành phố có trình độ phát triển cao trong nhóm các thành phố hàng đầu châu Á và thế giới.
Đồng thời, phát triển thành phố Hải Phòng theo mô hình “Đô thị đa trung tâm và các đô thị vệ tinh”, với cấu trúc không gian: Hai vành đai - Ba hành lang - Ba trung tâm và các đô thị vệ tinh.
Trong đó, hai vành đai kinh tế gồm: vành đai kinh tế ven biển phát triển dịch vụ - du lịch - đô thị hướng ra biển; vành đai kinh tế công nghiệp dịch vụ từ cảng Lạch Huyện đến phía Bắc (huyện Thuỷ Nguyên), phía Tây (dọc quốc lộ 10), phía Nam (dọc sông Văn Úc) kết nối với mạng lưới khu, cụm công nghiệp vùng đồng bằng sông Hồng và hệ thống cảng biển Hải Phòng.
Ba hành lang cảnh quan gồm: hành lang sông Cấm, sông Lạch Tray và sông Văn Úc. Ba Trung tâm đô thị và các đô thị vệ tinh gồm: Trung tâm đô thị lịch sử và đô thị hành chính mới Bắc sông Cấm; Trung tâm Thương mại, Tài chính quốc tế (CBD) ở quận Hải An và quận Dương Kinh; Đô thị sân bay Tiên Lãng. Các đô thị vệ tinh gồm các đô thị trong vùng sinh thái biển, nông nghiệp, nông thôn..
Xem thêm Bài viết và Video:
-
Quy hoạch Hải Dương - theo báo cáo thuyết minh quy hoạch giai đoạn 2021 - 2020 tầm nhìn 2050
Phê duyệt Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội, định hướng phát triển tỉnh Hải Dương phát triển về y tế và giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, du lịch (Côn Sơn - Kiếp Bạc, Kinh Môn…), dịch vụ đô thị và công nghiệp (nguồn nhân lực qua đào tạo, dịch vụ tiếp vận, hậu cần cảng…) phía Đông của Vùng Thủ đô Hà Nội và Vùng đồng bằng sông Hồng; đến năm 2030, tỷ lệ đô thị hóa khoảng 55 - 60%.
- CÁC DỰ ÁN ƯU TIÊN HẢI DƯƠNG - HẢI PHÒNG
Giai đoạn 2021-2030, Hải Dương sẽ đặt nền móng, hình thành một khu kinh tế chuyên biệt làm đột phá phát triển cho tỉnh, đặc biệt là giai đoạn sau 2025:
- Địa điểm dự kiến thành lập: Vị trí đặt tại lõi trung tâm vùng động lực công nghiệp, nằm ở phía Tây tỉnh Hải Dương (phía Nam cao tốc Hà Nội – Hải Phòng); ranh giời thuộc hai huyện Bình Giang và Thanh Miện.
Tổng diện tích dự kiến: Khoảng 5.300 ha; trong đó: diện tích thuộc huyện Bình Giang khoảng: 1.933 ha trên địa bàn của 8 xã (Tân Hồng, Bình Minh, Thái Học, Nhân Quyền, Cổ Bì, Thái Dương, Thái Hòa, Bình Xuyên); diện tích thuộc huyện Thanh Miện khoảng 3.367 ha, trên địa bàn 10 xã (Thanh Tùng, Phạm Kha, Đoàn Tùng, Hồng Quang, Ngô Quyền, Tân Trào, Đoàn Kết, Lê Hồng, Lam Sơn, TT Thanh Miện).
- Tổng giá trị vốn đầu tư: Khoảng 900.000 – 920.000 tỷ
- CÁC DỰ ÁN GIAO THÔNG TRỌNG ĐIỂM
Với Vành đại 5, 2 tuyến đường sắt kết nối các cảng biển cửa ngõ quốc tế và trục đường Vành đai 5 đi qua, Hải Phòng Hải Dương này trở thành điểm trung chuyển then chốt, mở rộng khả năng liên kết vùng, thúc đẩy thương mại – logistics và thu hút đầu tư mạnh mẽ.
Năm 2024, Hải Phòng đón khoảng 700.000 lượt khách quốc tế, con số được dự báo sẽ tăng mạnh sau khi hạ tầng và truyền thông du lịch được cải thiện sau sáp nhập. Mặc dù thấp hơn so với các thành phố như Busan (3,5 triệu) hay Johor Bahru (3,1 triệu), Hải Phòng sở hữu lợi thế thiên nhiên – văn hóa riêng biệt chưa được khai thác đúng mức.
Lợi thế nổi bật:
- Khu dự trữ sinh quyển thế giới Cát Bà do UNESCO công nhận
- Bãi biển và khu phố cổ Đồ Sơn
- Văn hóa đồng bằng sông Hồng đậm đà bản sắc
- Gần Hà Nội và vịnh Hạ Long
Nghỉ dưỡng sinh thái tự nhiên:
- Quần đảo Cát Bà: leo núi, lặn biển, resort sinh thái cao cấp (Flamingo, Sun Group)
- Bãi biển Đồ Sơn: đang tái phát triển thành đô thị du lịch ven biển
- Đảo Long Châu: tiềm năng phát triển du lịch sinh thái cao cấp
Khu vui chơi – nghỉ dưỡng nhân tạo:
- Sun World Cát Bà (đang quy hoạch)
- Tổ hợp Hòn Dáu Resort
- Casino Đồ Sơn (đề xuất mở rộng)
Du lịch văn hóa – tâm linh:
- Công viên tâm linh An Lạc Viên
- Làng nghề và lễ hội truyền thống Hải Dương
Phân tích tiềm năng phát triển du lịch Hải Phòng – Hải Dương sau sáp nhập
1. Đà tăng trưởng khách quốc tế – Cơ hội vàng
Năm 2024, Hải Phòng đón khoảng 700.000 khách quốc tế, nhưng vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng so với các thành phố du lịch trong khu vực. Sau sáp nhập và đầu tư hạ tầng, tiềm năng du lịch sẽ được khai thác mạnh mẽ hơn nhờ lợi thế:
- Cát Bà – khu dự trữ sinh quyển thế giới
- Đồ Sơn – bãi biển, khu phố cổ
- Văn hóa đồng bằng sông Hồng, gần Hà Nội và Hạ Long
2. Hạ tầng kết nối ngày càng chiến lược
- Sân bay Cát Bi được nâng cấp, sân bay Tiên Lãng quy hoạch mới
- Cao tốc ven biển – metro liên vùng giúp kết nối Hải Phòng – Hải Dương – Hà Nội – Quảng Ninh chỉ trong 60–90 phút
- Hệ thống cảng nước sâu, cảng du thuyền thúc đẩy du lịch đường biển
3. Tài nguyên du lịch đa dạng: sinh thái – văn hóa – nhân tạo
- Tự nhiên: Cát Bà, Đồ Sơn, Đảo Long Châu
- Nhân tạo: Sun World Cát Bà, Hòn Dấu Resort, Casino Đồ Sơn
- Văn hóa – tâm linh: Lễ hội, làng nghề Hải Dương, công viên tâm linh An Lạc Viên
1. Các khu trọng điểm tích hợp Du lịch – BĐS
- Khu kinh tế Nam Hải Phòng: phát triển đồng bộ marina resort, logistics, khách sạn hội nghị
- Khu thương mại tự do Đình Vũ – Cát Hải: du thuyền, mua sắm miễn thuế, giải trí quy mô lớn
- Sân bay Tiên Lãng (quy hoạch): cơ hội phát triển nghỉ dưỡng cao cấp, tổ hợp hội nghị MICE
2. Dự báo BĐS du lịch tăng trưởng mạnh
- Giá condotel – villa nghỉ dưỡng tại Cát Bà, Đồ Sơn có thể tăng 20–30% trong 3–5 năm
- Shophouse, boutique hotel tại Hải Dương hưởng lợi nhờ liên kết vùng
- Xu hướng hình thành các khu đô thị du lịch tích hợp tại KKT, sân bay, FTZ (vùng thương mại tự do)
3. Thị trường BĐS chung nhiều tiềm năng
- Hải Phòng được dự báo tăng trưởng BĐS mạnh 12–15%/năm, tương đương Hà Nội, TP.HCM
- Sức hút đặc biệt ở phân khúc:
- Nhà cho thuê cho người nước ngoài
- Nhà ở cho cán bộ cao cấp
- Khu vui chơi, nghỉ dưỡng, trung tâm hành chính – kinh tế – xã hội
Định hướng phương án phát triển Hải Phòng - Hải Dương khi trở thành Thành phố có sức hấp dẫn toàn cầu ĐIỂM HỘI TỤ MỚI CỦA THÀNH PHỐ TOÀN CẦU CÔNG NGHIỆP – SÁNG TẠO – DU LỊCH CHÂU Á
1. Kinh tế:
- Tận dụng cụm cảng biển Hải Phòng và KKT Đình Vũ – Cát Hải (32 tỷ USD FDI) kết hợp với công nghiệp Hải Dương để tạo động lực vùng phía Đông.
- Thu hút FDI công nghệ cao, ưu tiên ngành sản xuất thông minh, xanh và ít phát thải.
- Tích hợp nông nghiệp công nghệ cao và công nghiệp chế biến sâu nhằm đa dạng hóa nền kinh tế.
▶ Mô hình học hỏi: Thiên Tân (Trung Quốc), Dubai
2. Xã hội:
- Đầu tư đào tạo nhân lực chất lượng cao tại Thủy Nguyên, Chí Linh, hướng đến vùng dân số trẻ 4,6 triệu người.
- Bảo tồn văn hóa vùng, kết nối sự kiện văn hóa liên tỉnh (chèo Hải Dương – lễ hội Đồ Sơn).
- Nâng cấp hạ tầng xã hội sau sáp nhập, hướng đến chất lượng sống đô thị.
▶ Mô hình học hỏi: Thâm Quyến, Đài Loan, Nhật Bản
3. Dịch vụ:
- Phát triển trường đại học quốc tế, bệnh viện tiêu chuẩn Singapore.
- Ứng dụng AI và chuyển đổi số toàn diện trong quản lý công.
- Tăng năng lực dịch vụ hậu cần cho cảng biển, khu công nghiệp.
▶ Mô hình học hỏi: Singapore, Dubai
4. Du lịch:
- Phát triển tuyến du lịch sinh thái – văn hóa: Cát Bà, Vịnh Lan Hạ – Côn Sơn – Kiếp Bạc.
- Xây dựng khu nghỉ dưỡng cao cấp, trung tâm MICE tại đảo Vũ Yên, kết hợp dự án Vingroup.
- Quảng bá thương hiệu đặc sản vùng như vải thiều, bánh đa cua trên thị trường quốc tế.
▶ Mô hình học hỏi: Dubai (du lịch cao cấp & MICE), Hàn Quốc (du lịch văn hóa – hiện đại)
5. Công nghệ & Môi trường:
- Triển khai thành phố thông minh tại Thủy Nguyên, ứng dụng IoT, dữ liệu số trong quy hoạch đô thị.
- Bảo tồn sinh thái biển (Cát Bà), phát triển nông nghiệp sạch (vải thiều hữu cơ).
- Phát triển giao thông xanh: sân bay Tiên Lãng, xe điện kết nối liên tỉnh.
▶ Mô hình học hỏi: Singapore, Busan
Nguồn: Sen Vàng Group